Nieprawidłowe opisanie przedmiotu zamówienia przez zamawiającego w żaden sposób nie może usprawiedliwiać unieważnienia postępowania w oparciu o przepis art. 17 ust. 1 w zw. z art. 255 pkt 5 PZP. Nie sposób bowiem podzielić zapatrywania, że dążenie do zapewnienia efektywności postępowania wyłączać będzie konieczność stosowania pozostałych reguł i zasad rządzących postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, jak np. zasady uczciwej konkurencji, przejrzystości czy też zasad dotyczących opisu przedmiotu zamówienia.
Komentowana sprawa dotyczyła unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na dostawę elementów gazociągu. Zamawiający unieważnił postępowanie na podstawie art. 17 ust. 1 w związku z art. 255 pkt 5 PZP. Podstawą faktyczną unieważnienia było stwierdzenie przez zamawiającego, po wyborze oferty najkorzystniejszej, iż w przedmiotowym postępowaniu wystąpiła rozbieżność pomiędzy parametrami elementów zamówienia, wyspecyfikowanych w dokumentacji postępowania a potrzebami Zamawiającego.
W stanie faktycznym objętym komentowanym orzeczeniem, zamawiający znalazł się w wyjątkowo trudnej sytuacji. Po wyborze oferty najkorzystniejszej, okazało się bowiem, że na skutek błędu w opisie przedmiotu zamówienia, w wyniku wykonania umowy, zamawiający otrzyma dostawy o wartości przekraczającej dwa miliony złotych, których parametry uniemożliwiają wykorzystanie przedmiotu dostaw dla celów planowanej inwestycji. Jednak w takim przypadku unieważnieniu postępowania na podstawie art. 255 pkt 5 PZP stoi generalna zasada braku możliwości zmiany dokumentów zamówienia po upływie terminu składania ofert, a tym bardziej po wyborze oferty najkorzystniejszej. Udział wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia różni się od pozyskiwania kontraktów na rynku komercyjnym m.in. sformalizowaną procedurą i pewnością, co do warunków realizacji przyszłego zamówienia. Celem prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia jest zawarcie umowy. Z tego względu unieważnienie postępowania ma charakter wyjątkowy i dopuszczalne jest tylko w ściśle określonych przypadkach, które nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej. Unieważnienie postępowania na podstawie art. 255 pkt 5 PZP wymaga spełniania łącznie kilku przesłanek, w tym wstąpienia istotnej zmiany okoliczności, której zamawiający nie mógł wcześniej przewidzieć. Rolą tego przepisu jest umożliwienie zamawiającemu unieważnienia postępowania w wyniku zaistnienia sytuacji nadzwyczajnych, wyjątkowych, których nie mógł przewidzieć i które pozostają niezależne od zamawiającego. W zaistniałym stanie faktycznym, jakkolwiek błąd w dokumentach zamówienia posiadał wielką wagę, to jednak był on skutkiem działań własnych zamawiającego. Wykrycie takiego błędu nie stanowi zdarzenia nadzwyczajnego, nieprzewidywalnego, w rozumieniu art. 255 pkt 5 PZP. Niewątpliwie to na zamawiającym spoczywa bezwzględny obowiązek przygotowania prawidłowego opisu przedmiotu zamówienia, zaś naruszenie tego obowiązku nie może obciążać wykonawców, co wynika bezpośrednio z art. 99 ust. 1 PZP. Przenoszenie skutków naruszenia przepisów PZP na wykonawców Izba uznała za działanie niedopuszczalne i nieuzasadniające unieważnienia postępowania.
Wyrok KIO z 3.10.2022 r., KIO 2430/22
Szersze omówienie wyroku, autorstwa mec. Julii Jarnickiej, można znaleźć w Systemie Informacji Prawnej Legalis. Kancelaria JMGJ objęła patronatem eksperckim moduł ius.focus® w zakresie zamówień publicznych.
ius.focus® – istota orzecznictwa to wyselekcjonowane, ekspercko opracowane i opatrzone komentarzem wiodących kancelarii kluczowe orzecznictwo. Prawnik korzystający z usługi ius.focus® otrzymuje dostęp do subskrybowanych treści zarówno w systemie Legalis, jak i wprost na skrzynkę poczty elektronicznej. Streszczenia orzeczeń publikowane są w ramach modułów Premium.
