Ustawa z 21 maja 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (Dz.U. 2025 poz. 769), dalej jako „Ustawa deregulacyjna”, wprowadza do Prawa zamówień publicznych możliwość zdalnego prowadzania rozpraw i posiedzeń jawnych przed Krajową Izbą Odwoławczą. Zgodnie z intencją ustawodawcy, rozprawy zdalne przed KIO mają służyć elektronizacji postępowań, obniżeniu kosztów udziału i zwiększeniu dostępności środków ochrony prawnej po stronie wykonawców.
Termin wejścia w życie przepisów o rozprawach zdalnych przed KIO
Przepisy dotyczące zdalnych rozpraw przed Krajową Izbą Odwoławczą wejdą w życie 13 marca 2026 r., jednakże na mocy przepisów przejściowych nie będą miały zastosowania od razu do wszystkich postępowań odwoławczych.
Zgodnie z przepisami przejściowymi, zdalny tryb będzie mógł zostać zastosowany do rozpraw wyznaczonych po 13 marca 2026 r. jeśli dotyczą postępowań odwoławczych wszczętych od 13 marca 2026 r. o ile odwołania dotyczą:
- postępowań o udzielenie zamówienia lub konkursów wszczętych od 13 marca 2026 r.
- zaniechania przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub konkursu.
Oznacza to, że odwołania wnoszone po 13 marca 2026 r., ale w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia lub konkursem, które zostało wszczęte, ale nie zakończone przed tą datą, będą rozpoznawane w oparciu o dotychczasowe przepisy, tj. bez możliwości przeprowadzenia rozprawy zdalnie.
Warto przypomnieć, że datą wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia jest – w zależności od trybu – dzień przekazania ogłoszenia o zamówieniu do Dziennika Urzędowego UE (przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony, negocjacje z ogłoszeniem, dialog konkurencyjny, partnerstwo innowacyjne). Natomiast w przypadku zamówień krajowych – dzień zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu w BZP (tryb podstawowy, partnerstwo innowacyjne). Dniem wszczęcia postępowania w trybie negocjacji bez ogłoszenia i zamówienia z wolnej ręki jest dzień przekazania zaproszenia do negocjacji.
Zasady przeprowadzenia rozprawy i posiedzenia jawnego
Zgodnie z założeniami nowelizacji, rozprawy zdalne oraz zdalne posiedzenia jawne maja być zasadą. Stacjonarny tryb rozpraw i posiedzeń ma być stosowany jedynie w przypadkach, gdy nie jest możliwe zastosowanie trybu zdalnego, tj. gdy:
- zachodzą podstawy do wyłączenia jawności;
- gdy charakter czynności, które mają być dokonane na rozprawie lub posiedzeniu się temu sprzeciwia (np. materiały niejawne);
- gdy występują inne okoliczności utrudniające prawidłowy przebieg (np. wyjątkowo liczne grono uczestników, rozległy materiał dowodowy);
- gdy nie da się zapewnić pełnej ochrony praw procesowych lub prawidłowego toku postępowania.
Zasadę tę stosuje się również do posiedzeń jawnych, w tym posiedzeń, na których ogłaszane jest orzeczenie w sprawie.
Kto decyduje o formule rozprawy przed KIO?
Przepisy nie przewidują możliwości wnioskowania o tryb stacjonarny lub zdalny przez strony i uczestników postępowania odwoławczego. O wyborze formuły (stacjonarnej lub zdalnej) rozstrzyga Prezes KIO w momencie wyznaczania terminu rozprawy lub posiedzenia jawnego. Każdorazowo bada, czy nie zachodzą przesłanki wyłączające możliwość skorzystania z trybu zdalnego, a w przypadku ich braku – zarządza jego zastosowanie. Informację o zastosowanym trybie rozprawy lub posiedzenia jawnego strony i uczestnicy otrzymają wraz z informacją o wyznaczonym terminie tej rozprawy lub posiedzenia.
Rozprawy zdalne i posiedzenie jawne – przebieg
Wymagania techniczne i sprzętowe, jakie będą musiały być zapewnione przez strony i uczestników postępowania odwoławczego, aby wziąć udział w zdalnej rozprawie lub jawnym posiedzeniu zostaną podane przez Prezesa UZP w BIP, na stronie podmiotowej UZP. Należy się spodziewać, że będą zbliżone do wymagań stosowanych już obecnie przez chociażby sądy powszechne.
Istotne natomiast jest, że w rozprawie lub jawnym posiedzenia, które mają zostać przeprowadzone zdalnie, możliwe jest wzięcie udziału także stacjonarnie. Skorzystanie ze zdalnej formy będzie bowiem fakultatywne. Na sali rozpraw, a zatem zawsze stacjonarnie, będzie obecny skład orzekający oraz protokolant. Strony i uczestnicy postępowania odwoławczego, według własnego wyboru, mogą stawić się na sali rozpraw osobiście lub skorzystać z transmisji obrazu i dźwięku pomiędzy salą rozpraw a miejscem przebywania tych osób i wziąć udział w rozprawie lub posiedzeniu zdalnie. Niezależnie jednak od decyzji o formule uczestnictwa, zastosowanie będą znajdowały przepisy dotyczące rozprawy zdalnej.
Warto wiedzieć, że KIO może odmówić danej osobie zdalnego udziału w rozprawie lub posiedzeniu jawnym w sytuacji, gdy stwierdzi, że warunki w miejscu przebywania tej osoby nie licują z powagą Izby lub stanowią przeszkodę do dokonania czynności procesowych lub jeżeli zachowanie tej osoby budzi uzasadnione wątpliwości co do prawidłowego przebiegu czynności dokonywanych zdalnie z jej udziałem.
Składanie pism i dowodów podczas zdalnej rozprawy i posiedzenia jawnego
Możliwość składania pism procesowych przez strony i uczestników postępowania odwoławczego, a także dowodów, dopiero w trakcie rozprawy lub posiedzenia jawnego, została istotnie ograniczona w wyniku wprowadzenia zmian do PZP również „Ustawą deregulacyjną”, poprzez wprowadzenie tzw. prekluzji dowodowej (temat ten szerzej zostanie omówiony w osobnej publikacji). Niemniej jednak może zaistnieć potrzeba wymiany pism na tym etapie lub złożenia nowych dowodów. W sytuacji, gdy rozprawa (lub posiedzenie jawne) prowadzone są w trybie zdalnym, pisma procesowe wnosi się co do zasady w postaci elektronicznej. Pismo takie należy przesłać nie tylko do Izby, ale jednocześnie pozostałym stronom i uczestnikom postępowania odwoławczego. W ten sam sposób prezentuje się także dowody. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy złożenie pisma w postaci elektronicznej nie jest możliwe z powodu co najmniej jednej z sytuacji określonych w art. 65 ust. 1 PZP. Wówczas przewodniczący składu orzekającego rozstrzyga o sposobie złożenia tego pisma.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Kto decyduje o formule rozprawy/posiedzenia (stacjonarnie czy zdalnie)?
O tym, czy rozprawa przed KIO odbędzie się zdalnie czy stacjonarnie decyduje Prezes KIO, wyznaczając termin rozpoznania odwołania.
Skąd mam wiedzieć w jakim trybie zostanie przeprowadzona rozprawa przed KIO?
Założenie jest takie, że rozprawy przed KIO będą zdalne. Stacjonarny tryb będzie stosowany jedynie jako wyjątek, gdy z rożnych powodów (wskazanych w odpowiednich przepisach) nie będzie możliwe przeprowadzenie rozprawy zdalnie. O trybie przeprowadzenia rozprawy Prezes KIO informuje w zawiadomieniu o terminie rozprawy.
Kiedy rozprawa zdalna nie zostanie przeprowadzona?
Prezes KIO zarządzi przeprowadzenie rozprawy stacjonarnie, gdy zachodzą podstawy do wyłączenia jawności, charakter czynności temu się sprzeciwia, występują inne okoliczności utrudniające jej przeprowadzenie albo nie można zapewnić pełnej ochrony praw procesowych lub prawidłowego toku postępowania.
Czy ogłoszenia orzeczenia po zamknięciu rozprawy też będą odbywać się zdalnie?
Posiedzenia, podczas których Izba ogłasza orzeczenie po zamknięciu rozprawy są jawne, dlatego również będą mogły odbywać się w trybie zdalnym.
Czy mogę być obecny na sali rozpraw, gdy rozprawa jest zdalna?
Skład orzekający i protokolant zawsze są obecni na sali rozpraw. Dlatego strona lub uczestnik postępowania może – według swojego wyboru – wziąć udział w rozprawie zdalnie albo stawić się na sali rozpraw osobiście.
Źródła:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20250000769/O/D20250769.pdf
O najnowszych zmianach w Prawie zamówień publicznych przeczytasz w naszych artykułach:
